با عرض سلام و تشکر می خواهم بدانم نذر چیست و جایگاه نذر در معارف شیعی کجاست ؟ دوست عزیز ، من هم حضور شما عرض سلام دارم . نذر یکی از اقسام توسل است و چنانجه می دانید توسل به معنای وسیله جویی است . قرآن کریم در آیه ی 35 سوره ی مائده ما را به توسل فرمان می دهد: یا ایها الذین امنوا اتقوا الله و ابتغوا الیه الوسیله ای مومنین تقوای الهی پیشه کنید و برای نزدیکی به او وسیله بجویید. در مذهب شیعه نذر نوعی عبادت است و به این معناست که انسان کار خیری را بر خود واجب می سازد و در مقابل حاجتی را از خداوند متعال طلب می کند . در واقع نذر نوعی قرارداد است بین بنده و پروردگارش که برای صحت آن سه شرط اساسی وجود دارد : اول مشروعیت یعنی از هر لحاظ جهات شرعی در نظر گرفته شود . ( به عنوان نمونه برای رسیدن به حرام نمی توان نذر کرد ) شرط دوم خلوص نیت است که مانند هر عبادت دیگری در نذر نیز باید لحاظ شود. و بالاخره شرط سوم جاری کردن صیغه ی نذر است که به منزله ی عقد رسمی قرارداد است و پس از اجرای این صیغه ، نذر کننده ملزم است بدون کم و کاست به تمام مفاد عهدی که با خداوند بسته است عمل کند و این امر حالت وجوب پیدا می کند.
اما صورت دیگری از نذر نیز وجود دارد که در بین شیعه بیشتر متداول است و آن این است که ما در این عهد و قرارداد ، یکی از اولیای خدا را واسطه قرار می دهیم . در واقع بنا به فرمان قرآن ، مبنی بر وسیله جویی ، به این عزیزان به عنوان آبرومندان درگاه الهی توسل می جوییم و پاداش آنچه با نذر بر خود واجب ساخته ایم به آنان هدیه می کنیم و از این بزرگواران استدعا می کنیم حاجت ما را از خداوند تعالی طلب کنند و البته این مورد نیز باید از آغاز نذر و عهد مد نظر باشد . برای مثال فردی نذر می کند در صورت رسیدن به حاجتش با نیت ” قربه الی الله ” گوسفندی را ذبح کند و گوشت آن را بین مردم تقسیم کند و پاداش این کار را به حضرت سید الشهداء ( علیه السلام) هدیه نماید . می بینید که این عمل کاملا عقلی و شرعی است و یکی از مصادیق توسل به شمار می رود.
در پایان توجه شما را به روایتی درزمینه ی نذر جلب می کنم که در کتب اهل سنت نیز آمده است : شخصی نزد رسول اکرم ( صلی الله علیه و اله وسلم ) آمد و گفت که پیش از این نذر کرده در محل خاصی قربانی کند و در این زمینه کسب تکلیف کرد . حضرت فرمودند : آیا در آنجا بتی از بت های جاهلیت پرستیده می شده ؟ عرض کرد : خیر حضرت فرمودند : به نذرت وفا کن ، به درستی که یکی در راه سرپیچی خدا نباید نذر کرد و یکی در مورد چیزی که انسان نمی تواند به آن عمل کند. ( سنن ابی داود 3/238 )