2– به زیارت می رویم تا خدای را اطاعت و بندگی کنیم.
زیارت و دیدار با نماینده ی پروردگار ، بدون تردید اطاعت خدای تعالی و بندگی اوست و سبب تقرب و نزدیکی به او می گردد . اساسا نیت و قصد ما از دیدار حجت خدا باید همین بندگی باشد چراکه حجت های الهی وسیله های تقرب به اویند و خضوع در برابر آنان ، حقیقت بندگی است .
در اذن دخول دوم حرم های شریفه آمده است : «پروردگارا به ما اجازه ورود به این خانه ها را عطا فرما که اهل زمین و آسمان ها را به زیارت آن ها امر فرمودی و آن را نشانه ی بندگی آن ها در برابر خود قرار دادی .»
نیت در واقع روح عمل است ، عمل بدون نیت ، مانند جسم بی روح ، بی ارزش است . آنچه به یک عمل ارزش می بخشد نیت درست است و پروردگار نیز هنگام حسابرسی و پاداش دهی ، به نیت توجه می کند نه صرفا به صورت و ظاهر عمل .
ما مجازیم که در زیارت مجموعه ای از نیات را در نظر آوریم و به عبارت دیگر آثار و برکات متعدد زیارت می توانند در کنار یکدیگر، صفی از انگیزه ها را تشکیل دهند که هر یک در عزم ما بر دیدار با حجت خدا نقش دارند. اما آنچه حائز اهمیت است اینکه اطاعت از امر پروردگار و بندگی او همواره باید در راس این صف مد نظرباشد که به این انگیزه ، قصد قربت می گوئیم.
آنچه زیارت را به عبادتی شریف و بی نظیر تبدیل می کند ، همین قصد قربت است . آنچه که از برکات و نتایج و آثار ارزشمند زیارت درآینده خواهیم آورد، همگی فرع بر این اصل هستند . بادقت درمتن زیارت نامه ها می بینیم که به عبارات مختلف به این حقیقت اشاره شده است.
جملاتی چون « من با زیارت و محبت شما به سوی خداونــد تقرب می جویم » نشان می دهد که قصد ما از زیارت معصوم باید نزدیکی به پروردگار وبندگی او باشد و اساسا اینکه قبولی زیارت را از خداوند مسئلت می کنیم ، به همین معناست که زیارت امام را برای رضای پروردگار و اطاعت امراوانجام داده ایم . دردعای پس از زیارت امیرالمومنین (علیه السلام) عرض می کنیم: «پروردگارا برمحمد و آل او درود فرست و زیارتم را از من بپذیر.»
توجه به یک نکته لازم است وآن اینکه زیارت از جمله اعمالی است که گاه قبل از عمل و در بسیاری از مواقع پس از آن ، آلوده به تظاهر و خودنمایی می شود و گاه به کلی قصد قربت از بین می رود و خدای ناخواسته در شمار اعمال ریایی درمی آید. پس برای آنکه این عبادت شریف ، ما را سزاوار پاداش اخروی سازد ؛ باید پیش از سفر، درحین زیارت و پس از آن مراقب و محافظ نیت خویش باشیم .
کسی که بدون قصدقربت به سفر زیارتی می رود ممکن است از برکات دنیوی زیارت بهره مند شود اما ثواب آخرت فقط به نیت صادقانه و خالصانه تعلق می گیرد.
3- به زیارت می رویم تا به عهد خویش وفا کنیم.
یکی دیگر از انگیزه های مقدس در زیارت اهل بیت که متاسفانه کمتر به آن توجه شده است ، ادای عهد است. تردیدی نیست که معصومین هریک به گردن ما حقوق فراوانی دارند که تلاش ما در طول زندگی باید در راستای ادای این حقوق باشد .
امام رضا (علیه السلام) می فرمایند : «هر امامی بر عهده ی دوستان و شیعیان خود عهدی دارد که با زیارت قبور آنان ، وفای به این عهد کامل می گردد وبه خوبی گزارده می شود.»(کامل الزیارات باب۴۳/ح۲ )
آری یکی ازهزاران حقی که اهل بیت بر عهده ی ما دارند ، زیارت مشاهد مشرفه و بارگاه ملکوتی آنهاست که قطعا پس از معرفت به مقام ومنزلت این عزیزان سبب رستگاری است .
به این روایت شریف بنگرید که امام صادق(علیه السلام) درمورد فضیلت زیارت حضرت رضا(علیه السلام) می فرمایند:« پاره ی تن من درسرزمین خراسان ، درشهری که به آن طوس می گویند به شهادت می رسد ؛ هرکس او را درآن سرزمین با معرفت به حقش زیارت کند ، روز قیامت او را با دست خودم می گیرم و به بهشت وارد می کنم . راوی حدیث سؤال می کند : معرفت به حق او چیست ؟ فرمودند : این که او را امامی بداند که اطاعتش واجب است.»
آری اهل بیت برترین مخلوقات خدایند و بالاترین چیزی که خداوند به آنان کرامت فرموده ، همین واجب الاطاعه بودن است. اینکه اطاعتشان بدون هیچ قید و شرطی بر جن وانس واجب است ؛ بالاترین وارزشمندترین موهبت الهی به این عزیزان است و مهم ترین عهدی که برگردن ما دارند نیز همین اعتقاد به واجب الاطاعه بودن آنهاست.
قرین دانستن اطاعت از امام با فرمانبرداری از خدا و رسول ، نشانه ی معرفت صحیح ما به امام است این عزیزان درهای شناخت وتوجه به سوی پروردگار هستند .
« جانشینان پیامبر درهای توجه به سوی خدای عزوجل هستند واگر آنها نبودند پروردگار شناخته نمی شد.» (اصول کافی / ج1 / ص 275 )
ما این حقیقت بزرگ را با جان و دل پذیرا شده ایم و یکی از راه هایی که برای اثبات این باور پیش رو داریم زیارت این بزرگواران است. آن هنگام که با شوری زائدالوصف بار سفرمی بندیم و بر آستان یکی از این حجت های الهی سرتعظیم فرود می آوریم ، در واقع به عهد خویش وفا نموده ایم و از باب این ادای دین خدای را شاکریم .
« سپاس خدایی را … که به احسان خویش زیارت مولایم را برایم آسان گردانید و مرا از زیارت او محروم و از پیمانش دور نفرمود »(زیارت امام حسین علیه السلام درعیدین)
این حق ، آن سان مسلم و بزرگ است که در روایت شریفی فرموده اند : «اگر کسی در سراسر عمرش حج به جا بیاورد اما زیارت حسین ابن علی را واگذارد حقی از حقوق الهی و حقوق پیامبرش را وا گذاشته است زیرا که حق او فریضه ایست از جانب خداوند و برهر مسلمانی واجب است » (کامل الزیارات ،باب ۴۳،حدیث۴ )
به فرازهایی از اذن دخول دوم حرم های شریفه بنگرید : «پروردگارا اینان کسانی هستند که آن ها را برای حفظ نظام به فرمانروایی برگزیدی و به ریاست برهمه ی مردم انتخاب فرمودی … آنگاه نعمت جانشینی پیامبرانت را به ایشان ارزانی داشتی تا قوانین و احکام تورا پاس دارند ، بدین ترتیب با جانشینی ایشان رسالت پیامبرانت را کامل ساختی .»
وقتی در آستانه ی ورود به یکی از آن بارگاه های ملکوتی چنین اقرار میکنیم در واقع عهدی را که با آنان بسته ایم به خویشتن یادآوری میکنیم که این بزرگواران جانشینان پیامبر خدایند و فرمانروایان و صاحب اختیاران خلق ، پس برماست فرمانبرداری و اطاعت از آنان .
گذشته از اینکه زیارت ، ادای دین و وفای به عهد است ، نوعی تجدیدمیثاق نیز هست تازه کردن این پیمان در حضور معصوم یکی از انگیزه های ما برای زیارت است .
در پایان زیارت امام حسین (علیه السلام) خطاب به ایشان عرض میکنیم : «برایم نزد خود عهدوپیمانی بنویس که من برای تجدید پیمان نزد تو آمدم.»
به یاد داشته باشیم یکی از دغدغه های یاران خالص اهل بیت در زمان هریک از این عزیزان ، همین بوده است که امام بروفای به عهد آنان گواهی دهند .نمونه ی زیبای این دغدغه را ظهر عاشورا درسعید بن عبدالله حنفی می بینیم که با وجود آنکه در حین نماز حضرت ، خود را سپر امامش کرده وسیزده تیر به سر و صورتش اصابت کرده بود ، در حین شهادت از حضرت پرسید : فرزند رسول خدا ! آیا به عهدم وفا کردم؟ و امام فرمود : آری تو در بهشت پیش روی من خواهی بود .